Nhiều
họa sĩ đã sinh sống trong vùng Greenwich Village ở New York
Trong tháng mười, đã có một khách lạ đến đây.
Không ai đã từng thấy mặt của hắn. Hắn chỉ ghé lại thành phố một chốc lát để đi
một vòng như để tìm kiếm một thứ gì đó, một ai đó, một điều bí ẩn.
Một
căn bệnh sưng phổi bùng phát và đã giết chết nhiều người trong vùng này sau khi
hắn âm thầm bỏ ra đi như cái cách hắn không bao lâu trước đó đến nơi đây.
Johnsy nằm trên giường bệnh, khó lòng nào
mà động đậy được một chút nào. Nàng nhìn qua cửa sổ. Nàng có thể nhìn thấy vách
nhà bằng gạch nằm kế bên tòa chung cư của nàng đang ở. Một buổi sáng, khi có
một bác sĩ đến khám bệnh cho Johnsy. Vị bác sĩ đo thân nhiệt. Đoạn, ông ta đã
nói chuyện với Sue trong một phòng riêng khác. “Tôi rất tiếc để phải nói rằng cô ấy có một cơ hội sống sót… ta cứ cho là 10% đi.”
Ông ta nói với Sue, đang chú ý lắng nghe một cách lo lắng.
“Và cơ hội đó là cho nàng để sống sót. Người bạn của cô mới vừa biết rằng nàng không sắp sửa khỏe lại đâu. Thế trong đầu của cô ta có điều gì không? Cô ấy có dự tính, kế hoạch gì hay không?”
“Cô ấy đã muốn vẽ bức, “Vịnh
“Vẽ ư!?” vị bác sĩ nói một cách ngạc nhiên.
“Trong tâm trí nàng không lẻ có điều gì đáng để nàng suy nghĩ đến 2 lần sao?.. một gả đàn ông, thí dụ vậy?”
“Một người đàn ông à?” Sue hỏi lại.
“Bộ một người đàng ông có giá trị gì đấy hay sao?”
“ Nhưng không đâu, bác sĩ ơi! Không có điều gì đáng cho chuyện này.”
“Tôi sẽ làm tất cả cái gì mà khoa học có thể làm được.” ông bác sĩ thuyết phục.
“Nhưng bất cứ khi nào bệnh nhân của tôi bắt đầu đếm số xe đưa đám ma của họ, tôi tận dụng 50% khả năng trị bệnh của thuốc men."
Sau khi vị bác sĩ vừa đi khỏi, Sue vội đi vào trong phòng làm việc và bật khóc.
Rồi nàng đi tới phòng của Johnsy với một bảng vẽ, huýt sáo một đoạn nhạc rag.
Johnsy đang nằm đó quay mặt hướng về cửa sổ.
Sue ngưng huýt sáo vì nghĩ rằng người bạn bệnh hoạn kia đang ngủ ngon.
Cô ta bắt đầu chuẩn bị viết và mực vẽ cho một câu chuyện trong một tạp chí.
Những nghệ sĩ phải làm việc cái kiểu làm nghệ thuật vị nghệ thuật bởi việc làm ra các hình vẽ minh họa được cho các câu chuyện trong tạp chí phải mất rất nhiều công sức nhưng kiếm được rất ít tiền.
Sue nghe một âm thanh nhỏ cứ lập đi lập lại. Nàng đi vội đến bên giường bệnh và nhìn thấy Johnsy đang mở hai mắt thật to. Nàng đã đang nhìn ra ngoài cửa sổ và đếm…. đếm ngược.
“Mười hai” nàng tính nhẫm.
Một chốc sau đó, “mười một” và rồi “mười” và “chín” và rồi “tám” và “bảy” và tổng cộng hết cả lại.
Sue nhìn ra ngoài cửa sổ,
“Này! Johnsy, đếm cái gì ở ngoài kia vậy?”
Chỉ có mỗi một miếng vườn trống và một khoảng sân cách vách nhà 7 mét. Một dây leo già, bắt đầu hư cỗi ở phần rễ, đang bám lên phân nữa bức tường. Hơi thở lạnh của mùa thu trước lúc ấy đã làm rụng một số lá trên thân dây, cho đến các nhánh của nó, gần như là trơ trụi, treo trên các viên gạch.
“Bạn này, cái gì thế?” Sue tra hỏi.
“Sáu,” Johnsy nói rất nhỏ.
“Bọn chúng sắp rụng xuống nhanh hơn nữa đây.” buồn bả nàng nói tiếp.
“Mới ba ngày trước đây, đã còn gần 100 lá. Đếm số lá làm tôi đau cả đầu. Nhưng bây giờ thì dể đi rồi. Này rơi thêm một lá nữa kia rồi. Chỉ còn mỗi 5 chiếc lá nữa thôi. ”
“Năm cái gì thế, Johnsy?" Sue hỏi người bạn bệnh hoạn kia.
“Những chiếc lá trên cành kia. Khi chiếc cuối cùng rơi xuống, tôi chắc cũng phải ra đi theo nó mất thôi."
“Tôi biết chuyện này được 3 ngày rồi đấy. Thế ông bác sĩ đến nay chưa nói gì với bạn sao? Hả Joe?”
“Oh, tôi đã chưa hề nghe điều gì cả.” Sue nói.
“Những cái lá vàng úa đó phải làm gì với chuyện bạn khỏe mạnh lên thế?
Và bạn đã từng yêu những lá đó à! Đừng có điên thế.”Nàng đang cố trấn an người bạn thân thiết nhất đời nàng.
“Tại sao, bác sĩ đã bảo tôi sáng nay rằng cơ hội của bạn để khỏe nhanh chóng là…để xem chính xác bác sĩ nói thế nào nào…Ổng nói cơ hội là 10 trên một. Cố húp thêm một ít súp nhé. Và để tôi đi vẽ lại để tôi có thể bán cho tờ tạp chí ấy và để mua ít thực phẩm và rượu đỏ cho hai đứa mình.”
“Bạn chẳng cần mua thêm rượu đỏ đâu,"
Johnsy nói cứ để nguyên hai mắt nhìn về ra cửa sổ.
“Lại rơi thêm một chiếc nữa kia rồi. Không đâu, tôi chẳng muốn một tí súp nào nữa cả. Số lá bây giờ là 4. Tôi muốn nhìn thấy chiếc lá cuối cùng rơi trước khi trời tối. Rồi tôi sẽ đi theo nó thôi.”
“Johnsy thân thương của tôi ơi,” Sue tha thiết nói.
“Bạn sẽ hứa với tôi là bạn sẽ nhắm mắt lại chặt và không nhìn ra ngoài cửa sổ cho tới khi tôi làm xong công việc này nhé?”
Sue nói một cách khẩn thiết.
“Tôi phải giao những bản vẽ này vào ngày mai.”
Sue có vẻ muốn Johnsy yên lòng.
“Cho tôi biết ngay khi bạn hoàn thành nhé,” Johnsy nói thế rồi nhắm mắt lại và nằm trên giường trắng nhạt như một bức tượng đang nằm. Nàng nói thì thào,
“Tôi muốn nhìn thấy chiếc lá cuối cùng rơi xuống. Tôi chán việc chờ đợi này lắm rồi. Tôi chán việc suy nghĩ quá rồi. Tôi muốn buông thỏng mọi thứ trên đời này và đi lái buồm, xuống, xuống giống như một trong những chiếc lá tội nghiệp, mệt mỏi kia. ”
“Thôi cố gắng ngủ một tí đi nhé,” Sue nói.
“Tôi phải gọi ông Behrman lên đây làm người mẩu cho bức vẽ của tôi về một người thợ mỏ già. Đừng cố động đậy gì cho đến khi tôi trở về.”
Ông già Behrman là một họa sĩ vốn lây nay sống một mình ở tầng trệt của tòa chung cư này. Trong giới làm nghệ thuật, lảo ta là một kẻ thất bại. Từ hàng nhiều năm nay cho đến lúc này, ông ta luôn cố vẽ một tác phẩm lớn nhưng ông ta đến giờ phút này chưa hề bắt đầu nó. Ông già nhỏ thó tội nghiệp ấy kiếm được ít tiền nhờ vào việc làm người mẩu cho các họa sĩ những ai không thể trả tiền cho các người mẩu chuyên nghiệp. Hắn nay trông già nua và hung tợn. Lảo ta cũng còn làm bảo vệ cho hai người phụ nữ trẻ sống tầng bên trên hắn, Joe và Johnsy.
Sue tìm gặp lảo già Behrman trong phòng của ông ta. Trong một khoảng trống, có một khung tranh trống không, chờ đợi mảng mầu đầu tiên của lảo được 25 năm nay rồi.
Sue kể cho lảo nghe về Johnsy và nỗi lo sợ rằng người bạn của nàng rồi cũng sẽ rơi rụng như những chiếc lá khô kia.
Lảo già Behrman nỗi giận vì cái suy nghĩ điên khùng ấy.
“Có ai trên đời này lại có cái suy nghĩ về cái chết như một chiếc lá rụng một cách rồ dại như thế chứ? Tại sao cô lại để cho cái ý nghĩ ngu ngốc ấy lọt vào trong tâm trí của nàng ta như thế cơ chứ?
“Cô ta quá yếu đuối bệnh hoạn." Sue đáp nhỏ nhẹ.
“Và căn bệnh đã chiếm nửa phần trong tâm trí nàng mất rồi."
“Đây không phải là nơi để cho một ai tốt lành như quý cô Johnsy phải nằm bệnh. Rồi có ngày tôi sẽ vẽ một tuyệt phẩm và tất cả chúng ta sẽ rời khỏi nơi này.”
Khi hai người lên lầu, Johnsy đang ngủ ngon. Johnsy was sleeping. Sue khẻ đóng lại cái rèm cửa sổ. Rồi Behrman và nàng rón rén bước vào một phòng khác.
Họ lo lắng mông lung nhìn ra chiếc lá trên cái dây leo mãnh khãnh đàng kia. Rồi cả hai nhìn nhau im lặng với hai ý tưởng riêng biệt nhau.
Cơn mưa lạnh giá với các hạt tuyết nhỏ trộn lẩn rơi rơi xuống chậm chạm.
Ông già Behrman ngồi xuống trong tư thế của một gả thợ mỏ.
Sáng hôm sau, trải một giờ ngủ chập chờn ngắn ngủi, Sue chợt tỉnh dậy.
Nàng nhận thấy Johnsy với hai mắt trắng bệt đang liếc nhìn ra cái cửa sổ đã bị che rèm.
"Kéo màng ra nào, Sue. Tớ muốn ngắm nhìn ra ngoài,"
Johnsy yêu cầu một cách nhỏ nhẹ và Sue làm theo lời nàng.
Sau cơn mưa như đập xuống đất với các trận cuồng phong suốt đêm qua, nhưng vẫn còn nguyên đó một chiếc lá nằm trên nhánh cây khô bám trên tường. Nó là chiếc lá cuối cùng. Còn có một vùng màu xanh đậm ở giửa thân lá nhưng hai rìa lá đã nhuộm màu vàng úa.
Nó nằm trơ trọi, treo trên một nhánh nhỏ cách mặt đất hàng 7 mét.
"Nó là chiếc lá cuối cùng đấy," Johnsy tự nói khẻ.
"Ta đã nghĩ rằng nó hổng chừng rơi xuống trong đêm qua rồi. Ta đã nghe gió mạnh. Hôm nay thế nào nó cũng sẽ rơi và ta sẽ cùng nó ra đi.”
"Ồ, bạn thân ơi!"
Sue cuối gương mặt nhợt nhạt mệt mỏi xuống giường để nói khẻ vào tai Johnsy.
"Nghĩ đến tớ đây này nếu cậu không nghĩ đến bản thân cậu nữa. Bây giờ tớ phải làm gì đây cho cậu hả?"
Nhưng Johnsy đã không đáp trả.
Sáng hôm sau, khi trời hừng sáng, Johnsy yêu cầu mở tấm rèm cửa sổ ra ngay.
Chiếc lá trên thân dây leo ấy vẫn còn đấy.
Johnsy nằm yên lặng và ngắm nhìn nó thật chăm chú.
Và rồi nàng gọi Sue khi người bạn tốt của nàng đã đang nấu súp.
"Tớ quả là một cô gái tồi tệ," Johnsy tự trách mình.
"Có điều gì đó đã khiến chiếc lá ấy vẫn còn ở yên đấy để cho tớ biết tớ tệ biết đến dường nào. Thật là sai trái khi muốn chết đi. Giờ mang cho tớ một ít súp đi nào."
Khoảng một giờ sau, nàng nói tiếp,
"Hôm nào đó, tớ mong sẽ vẽ được bức tranh “Vịnh
Một chốc sau trong hôm ấy, vị bác sĩ trở lại và Sue trò chuyện với ông ta ngay tại hành lang.
"Hai cơ hội đều nhau," ông bác sĩ tuyên bố.
"Chăm sóc tốt, hai vị sẽ chiến thắng. Và giờ đây tôi phải đi chăm lo cho một ca khác nữa trong tòa nhà này. Tôi cho rằng tên bệnh nhân là Behrman, một loại nghệ sĩ. Bệnh sưng phổi nữa rồi. Ông ấy yếu đuối, già nua và ca này nghiêm trọng đấy. Chẳng có hy vọng gì nhưng ông ta nhập viện hôm nay để mong giảm bệnh.”
Ngày kế đó, bác sĩ bảo với Sue,
“Cô đã chinh phục được cơn bệnh đấy. Johnsy, bạn cô, vừa qua cơn hiểm nghèo. Cô thắng rồi, chất dinh dưỡng và việc chăm sóc chu đáo, thế thôi.”
Chiều tối hôm ấy, đến giường bệnh của Johnsy, Sue choàng cánh tay qua người bạn vừa khỏe mạnh.
"Tớ có chuyện này muốn kể cho cậu nghe này,"
Sue nói chậm rải từ tốn vừa đủ cho cô bạn nghe.
"Ông già Berhman vừa chết trong bệnh viện đấy. Ông ta bệnh có 2 ngày. Trong ngày đầu tiên, người ta tìm thấy ông ta tại phòng dưới lầu trong cơn đau đớn tuyệt vọng.
Đôi giày và quần áo đã hoàn toàn ướt sũng và đông đá. Thiên hạ không thể tượng tượng nỗi ông ta đã phải chịu đựng cái lạnh khủng khiếp của đêm hôm qua. Và người ta đã tìm thấy cái đèn lồng, còn cháy sáng.
Rồi người ta một cái thang trước đó được bị ai đó dời đi. Và các cây cọ, vài tuýt sơn dầu và một bản vẽ với hai màu xanh vàng được trộn lẩn trên ấy.
Nhìn ra ngoài cửa sổ xem nào, Johnsy, ngắm nhìn cái lá còn trên tường đó!
Bộ cậu đã không nhận ra rằng nó không bao giờ lay động khi gió thổi mạnh sao chứ?
Ah, bạn thân của tớ này! Đó là tuyệt phẩm của ông già tội nghiệp Berhman. Ông ta đã vẽ nó trong đêm qua ngay sau khi chiếc lá cuối cùng rơi xuống đấy!”
Sài Gòn 17-10-2014
Lương Ngọc Thành
(Lược dịch truyện “The last leaf của O. Henry)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét